Arthur Briët

Arthur Briët geschilderd
door George Rueter

Arthur Briët wordt de Rembrandt van de Veluwe genoemd en dat is niet onterecht. Rembrandt was zijn grote voorbeeld wat betreft het clair-obscur, het werken met licht en donker. Rembrandt heeft zich op zijn beurt laten inspireren door de Italiaanse schilder Caravaggio, de grootste kunstenaar die  we kennen op dit gebied.  

Arthur Henri Christiaan Briët is geboren  in 1867 op Java waar zijn vader dominee was. Als Arthur Briët nog een peuter is overlijdt zijn vader en na een tijd besluit zijn moeder om met haar zoontje terug te keren naar Nederland. Ze gaan wonen in Utrecht en Arthur gaat in de stad naar school. Hij tekent veel en na zijn middelbare school gaat hij tekenlessen volgen bij de Utrechtse schilder Josef Hoevenaars. In die tijd geeft hij samen met zijn studiegenoot Walter Opzoomer, het blad “De Humorist” uit, een blad vol anekdotes met illustraties  van Briët.

Suusje kleden

Maar Briët kan en wil meer en vertrekt als hij 17 jaar is naar Antwerpen om daar te gaan studeren aan de tekenacademie, waar hij een studiegenoot is van Vincent van Gogh. Hij is een uitstekende leerling en zijn werk is zo goed dat hij aan het eind van zijn eerste studiejaar de “Uitnemendheidprijs” krijgt. Toch vindt hij het tekenwerk saai, het tekenen alleen is voor hem niet genoeg. Dat is de reden dat hij op de academie naast de tekenlessen ook schilderlessen gaat volgen. Hij is geïnteresseerd in de mensen in de straat, hij wil de karakters bestuderen en vastleggen. Net als in het tekenen is hij ook in het schilderen zeer talentvol en komt in 1886 in aanmerking voor een studiebeurs die is ingesteld door koning Willem III.

Sacré-Coeur in aanbouw

In 1888 sluit hij zijn studie in Antwerpen succesvol af met de Prix d’Ecellence en vertrekt. Hij reist naar Parijs waar hij in contact komt met verschillende kunstenaars. Na een tijd in Parijs zijn licht te hebben opgestoken reist hij verder naar Italië en verblijft afwisselend in Napels en Capri. Hij tekent en schildert daar de straattaferelen die hij zo interessant vindt en graag vastlegt op zijn doek. 

Straatje in Napels

Napels

Capri

Maar toch besluit hij om na een tijd weer richting Nederland te gaan. In België gaat hij in Mechelen eerst nog langs bij zijn vriend Alexander Struys, hij blijft een tijd bij hem wonen om in de arme wijken van de stad te gaan tekenen en te schilderen. Zijn vriend en de stad hebben hebben grote invloed op hem, ze geven hem veel inspiratie. In Mechelen ziet Briët net als in Napels het leven in de arme wijken zoals het is. Het schilderen in de wijken heeft zo'n grote invloed op hem dat het bepalend is voor de rest van zijn carrière. Maar ook Mechelen verlaat hij weer en reist door naar Nederland waar hij afwissend woont en werkt in Moergestel, Utrecht en Den Haag.

Hij trouwt in Oisterwijk met de 17-jarige Johanna Vorsterman van Oyen en ze gaan wonen aan de Zoom in Nunspeet.

Nunspeet is dan al een kunstenaarsdorp en op één van zijn vele trektochten heeft Briët het dorp ontdekt. Het landschap, de schoonheid, de stilte en de eenvoud van de Veluwe trekken hem aan en ook daar schildert hij de mensen zoals ze zijn. Zijn interieurs komen warm over door het werken met kleur, licht en donker, de mensen die hij schildert zijn zoals ze zijn. De schilderijen stralen rust en verstilling uit. Daarnaast  schildert hij verschillende taferelen op Java, de plek waar hij is geboren. Sta je voor het schilderij van een dorpspleintje op Java dan waan je je in de tropen.

Dorpsplein Java

De schilder verblijft regelmatig thuis bij de mensen die hij portretteert. Zijn schilderij “Strooper van zijn werk teruggekeerd” is daar een voorbeeld van. Sta je voor dit schilderij dan is het net of de stroper jou persoonlijk zijn verhaal vertelt.

Strooper van zijn werk teruggekeerd

Het gaat goed met het gezin Briët en ze blijven altijd wonen op dezelfde plek aan de rand van de Zoom. De Zoom waar de armoedige behuizingen staan van de dagloners, daar ligt zijn werk en zijn leven. Wel verblijft hij regelmatig een tijd in Laren en op het platteland van Overijssel, Drenthe of Noord-Brabant, deze streken hebben op hem een grote aantrekkingskracht.

In zijn tuin in Nunspeet plaatst hij zelfs een hut die hij inricht als een boerenvertrek, zo kan hij iedere keer zelf bepalen hoe hij het interieur wil schilderen. Als je naar zijn interieurschilderijen kijkt zie je dan ook vaak dezelfde attributen maar steeds in een andere opstelling. Later koopt hij nog een boerenhuisje en plaatst het in zijn tuin. De boerenbehuizingen geven hem enorm veel inspiratie en met deze schilderijen heeft hij echt naam gemaakt. 

Huisje op de Zoom

Het werk van Arthur Briët was en is regelmatig te zien in musea in binnen- en buitenland. O.a. het Drents Museum in Assen, het Gemeente Museum in Den Haag, Museum Singer in Laren hebben werk van de schilder in bezit en uiteraard heeft het Noord-Veluws-Museum in Nunspeet veel werk van hem in hun eigen collectie. 
Arthur Briët veel onderscheidingen gekregen en hij was lid van de kunstenaarsvereniging Amictiae in Amsterdam.

Elspeet (mijn favoriet)

Kruiend ijs

Het Noord-Veluws-Museum Nunspeet is het ook deze keer weer gelukt om een prachtige tentoonstelling samen te stellen. Voor deze tentoonstelling hebben diverse musea werk van de schilder beschikbaar gesteld en ook zijn er veel schilderijen te zien uit privécollecties.

Arthur Briët overleed op 23 februari 1939 aan de rand van zijn geliefde “Zoom”.   

De tentoonstelling in het Noord-Veluws-Museum is nog te zien tot 29 september 2019 en zeer de moeite waard.

(foto’s gemaakt in het Noord-Veluws-Museum)