Het Vrijheidsbeeld op Liberty Island in de Upper New
York Bay is het symbool van de toegang tot de Nieuwe Wereld.
Het beeld is
geschonken aan Amerika door het Franse volk, ter gelegenheid van het
honderdjarig bestaan van de onafhankelijkheid (1783) van de Verenigde Staten.
Oorspronkelijk
heette het beeld " Vrijheid
verlicht de wereld" .
Het idee van de
schenking kwam van de Franse rechtsgeleerde, schrijver, dichter, en
antislavernij-activist Edouard-René Lefèvre ( 1811-1883). De Franse beeldhouwer
Frédéric-Auguste Bartholdy (1834-1904 ) kreeg de opdracht om het beeld voor
Amerika te maken.
Bartholdy ging in 1875 aan het werk in zijn atelier in
Parijs. Hij nam als voorbeeld het Vrijheidsbeeld dat vanaf 1870 in de Jardin du
Luxembourg staat en maakte een maquette van terracotta. Daarna werden er nog drie maquettes van het beeld gemaakt, elke keer een versie groter. Van hout maakte hij daarna verschillende onderdelen op ware grootte en bekleedde
deze onderdelen weer met gips.
Aan timmerlieden gaf hij de opdracht om houten
mallen te maken naar de vorm van de gipsen platen en in deze mallen werden 300 koperen platen van 0.2 cm dik geplaatst.
|
Opgebouwd naast het atelier
van Bartholdy in Parijs. |
De koperen platen
zijn met behulp van deze houten mallen in vorm geslagen door de reponsé-techniek,
dat is een techniek waarbij er bijzondere vormen in het te bewerken materiaal kunnen worden
gemaakt zonder dat de stevigheid ervan wordt aangetast.
De koperen delen
werden daarna vastgemaakt op een houten raamwerk en zo werd het beeld, op ware grootte, in elkaar gezet vlak bij zijn atelier.
Op het moment dat
het beeld af was en voldeed aan de opdracht, kon het worden verscheept naar
Amerika. Het beeld werd helemaal uit elkaar gehaald en de onderdelen werden in 214
houten kratten verpakt en aan boord gebracht van het schip dat op 17 juni 1885 aankwam in New York.
Voor het 46 meter
hoge beeld was een speciale constructie nodig om het beeld op te bouwen.
Bartholdy vroeg aan de Franse ingenieur Alexandre-Gustave Eiffel (1832-1923),
de ontwerper van de Eiffeltoren, om een systeem te ontwerpen dat het beeld
inwendig kon verstevigen en ondersteunen. Dat was nodig omdat het beeld hol was
en daardoor erg gevoelig voor wind. Het lukte Eiffel om een constructie te maken
van ijzeren dwarsbalken en zuilen die onderling met elkaar werden verbonden.
Het centrale
gedeelte van het bouwwerk, dat de meeste steun geeft, is verankerd in een
voetstuk van gewapend beton waarop een laag graniet is aangebracht.
Het voetstuk ligt in
het midden van een stervormige vesting, deze vesting was 80 jaar eerder
gebouwd om New York te beschermen tegen aanvallende schepen.
Het centrale
gedeelte rust op een raamwerk van 1350 ribben en loodlijnen van gepuddeld
ijzer, een soort gietijzer.
Het koperen omhulsel
werd hieraan bevestigd met koperen klinknagels en zadels. De koperen platen
liggen niet strak tegen elkaar aan, er is ruimte tussen de platen gelaten, zo krijg je de nodige speling om scheuren en
beschadigen die veroorzaakt kunnen worden door harde wind en
temperatuurschommelingen op te vangen.
Omdat ijzer en koper
op elkaar reageren, interactie of ionisering genoemd, is er een extra laag tussen de
beide metalen aangebracht.
De plooien die in
het gewaad zijn aangebracht zorgen voor de verdeling van de druk en ze
voorkomen dat het beeld gaat zakken.
Het bouwwerk was in 1886 helemaal opgebouwd en in oktober van dat jaar werd het beeld ingewijd in aanwezigheid van de Amerikaanse president Grover Cleveland (1837-1908), zijn kabinet en vertegenwoordigers
van de Franse regering.
Het Vrijheidsbeeld
is een krachtig symbool en miljoenen immigranten die de Verenigde Staten binnen
zijn gekomen kwamen via Ellis Island langs dit beeld.
Een eeuw na de
inwijding van het beeld was er een grote opknapbeurt nodig, regen, wind en
temperatuurwisselingen hadden hun werk gedaan. Er is twee jaar onderzoek
gedaan naar de schade en in 1983 begon een grote renovatie.
Er kwamen
verbeteringen en vernieuwingen, bv de fakkel, deze was eerst van massief koper
met een laagje bladgoud, werd voorzien van glasplaten, zodat de fakkel een
verlicht baken is geworden. Er kwam een betere ventilatie, verlichting, een centrale
trap en glazen liften.
Op 4 juli 1986 werd
het gerestaureerde Vrijheidsbeeld op feestelijke wijze geopend in aanwezigheid
van hoogwaardigheidsbekleders waaronder de toenmalige Franse president François
Mitterand (1916-1996). Mitterand sprak de woorden "Honderd jaar geleden
schonken honderdduizenden zonen en dochters van Frankrijk de Verenigde Staten
het Vrijheidsbeeld, dat ook nu nog het symbool is van de waarden die we allen
onderschrijven".
In 1924 is het
Vrijheidsbeeld een Nationaal monument geworden en kreeg de naam; Statue of Liberty National Monument en in 1982
is het beeld op de werelderfgoedlijst van de Unesco geplaatst.
Na de aanslagen op
11 september in 2001 is het monument een tijd niet toegankelijk geweest maar
sinds 2004 is een bezoek aan het Vrijheidsbeeld weer mogelijk.
In 2003, het
beeld was inmiddels 118 jaar, is er nog een renovatie geweest.
Het beeld in New
York is niet het enige Vrijheidsbeeld, in Frankrijk staan nog enkele kopieën, bv in Barenti, de geboorteplaats van Bartholdy.
Bij Pont de l'Alma
in Parijs staat een exacte kopie van de fakkel. Deze fakkel is min of meer een
herdenkingsplaats voor Prinses Diana geworden, zij verongelukte in augustus
1997 bij de Almatunnel.
|
Studentenprotest op het
Tiananmenplein in China |
Ook de studenten die
in 1989 protesteerden op het Tiananmenplein in China tegen de Communistische Partij van China hadden een
replica van het Vrijheidsbeeld op het plein geplaatst. Nadat het protest was
gebroken is het beeld erg snel verwijderd.
En op het eiland
Odaiba (Japan) staat ook een kopie van het Vrijheidsbeeld.
Het Vrijheidsbeeld
is voor veel mensen op de wereld het symbool van de normen en waarden die zij onderschrijven.
Nog
een paar wetenswaardigheden:
- De kroon heeft zeven punten
en staan voor de zeven continenten.
- De hoogte van de fundering
tot de fakkel is 93 meter.
- Het beeld is 45 meter.
- De lengte van de hand is 5
meter.
- Het gemiddelde gewicht is 204
ton.
- De koperen bekleding weegt 91
ton.
- Het aantal klinknagels is
300.000
- Sommigen denken dat de moeder
van de beeldhouwer model heeft gestaan voor het beeld in Bois du Luxembourg.
- En er wordt verteld dat het
eerste beeld naar Egypte zou gaan om daar de functie van vuurtoren te
krijgen maar dat het niet is
doorgegaan omdat Egypte het beeld niet kon betalen.