|
Oorspronkelijk ontwerp van de Sagrada Familia van
Francisco de Paula Villary Lozano |
Heiligdommen zijn
over de hele wereld te vinden op plekken waar mensen hun religie- en rituelen
beleven. De plek waar dat plaatsvindt is voor iedereen anders, het kan in een
kerk, moskee, synagoge, tempel, thuis of in de natuur zijn. Heiligdommen hebben de functie om de mensen te verheffen en te inspireren.
Vanuit bouwkundig
opzicht bekeken hebben de grote kerken, synagogen, moskeeën en tempels
hetzelfde doel, nl een grote ruimte waar het goddelijke kan worden aanbeden.
Elk gebouw moest, en ook tegenwoordig, groot, groter, hoger en het hoogst zijn.
Waar je ook bent,
wereldwijd kom je gebouwen of plekken tegen die je oprecht verheven
kunt noemen en het zijn stuk voor stuk bouwwerken waar je even stil van wordt.
Religieuze
bouwwerken zijn om verschillende reden gebouwd, iedere opdrachtgever had zo
zijn eigen ideeën.
Het waren vooral
keizers, koningen en pausen die de middelen hadden om dergelijke bouwwerken te laten bouwen. Het duurde meestal jaren voor het gebouw af was en vaak
heeft de opdrachtgever de voltooiing niet meer meegemaakt.
Tijdens de
jarenlange bouw kwamen er soms generaties opdrachtgevers langs en er werkten
meerdere bouwmeesters aan mee. Bv aan de Sint Pieter in Rome werkten vijf
bouwmeesters, achtereenvolgens Bramante, Rafaël, Michelangelo, Maderna en
Bernini.
|
Kathedraal van Chartres |
Aan de bouw van de
kathedraal van Chartres hebben zeker negen meestermetselaars gewerkt. En iedere
meestermetselaar had zijn eigen loge aan
het werk, dat waren de ambachtslieden waar hij de leiding over had. Al
deze mensen hebben er voor gezorgd dat de kathedraal binnen dertig jaar klaar
was afgebouwd.
Doordat er zoveel
mensen aan de gebouwen werkten werd het eindresultaat meestal totaal
anders dan het oorspronkelijke plan, in veel gevallen was er van dat plan
weinig tot niets meer over.
Een goed voorbeeld hiervan is de
King's College Chapel in Cambridge, die in opdracht van Hendrik VI werd gebouwd. Hij wilde een
godshuis zonder opsmuk, maar zijn opvolgers Hendrik VII en Hendrik VIII
hadden heel andere plannen, zij wilden er juist hun macht en rijkdom mee tonen.
De eerste steen werd gelegd 1446 en in 1515 was het gebouw af op de
glas-in-loodramen na.
|
King's College Chapel |
Een goed en recent
voorbeeld van de vele veranderingen bij een bouwwerk is de Sagrada Familia in Barcelona van de architect Antonio
Gaudi (1852-1926).
Aan deze kathedraal
wordt ondertussen al bijna 135 jaar gewerkt.
De eerste steen voor
de Sagrada Familia is gelegd op 19 maart 1882. De bouw begon onder leiding van
architect Francisco de Paula Villary Lozano (1828-1901). Hij wilde een kerk
bouwen naar voorbeeld van de basiliek in Loreto, Italië. Maar na een jaar werd
Lozano aan de kant gezet en zijn plaats werd ingenomen door Antonio Gaudi
(1852-1926). Gaudi veranderde zoveel aan het oorspronkelijke bouwplan dat er
eigenlijk een totaal nieuw bouwplan ontstond.
Gaudi bleef
verbonden met de kerk tot zijn dood in
1926 (hij kwam onder en tram en overleed aan de gevolgen). Gaudi ging helemaal op in zijn werk, zijn werk
was zijn leven en hij ging daarom op de bouwplaats wonen. Doordat Gaudi
gedetailleerde plannen en maquettes had gemaakt konden zijn plannen na zijn dood gewoon
doorgaan.
Tijdens de Spaanse Burgeroorlog zijn door plunderingen de maquettes
vernietigd en de bouw kwam helemaal stil te liggen tussen 1936 en 1952.
Daarna is men weer
begonnen met de bouw geheel volgens de ideeën van Gaudi.
De bouw van de
kathedraal had zestien jaar stilgestaan maar de tijd was verder
gegaan. Er waren ondertussen nieuwe materialen en technieken beschikbaar
gekomen die konden worden toegepast bij de verdere bouw van de Sagrada Familia.
Niet iedereen was
het met de gang van zaken eens rond de bouw en er werd veel gediscussieerd, wat de
nodige vertragingen met zich mee bracht. Ook was het geld, dat bijeengebracht
werd, en nog steeds bijeen gebracht wordt, door schenkingen en giften regelmatig
op. Was er weer wat geld binnengekomen dan kon er verder worden gebouwd, maar als dat
geld weer op was lag de bouw gelijk weer een lange tijd stil.
Nu, 2015 wordt er nog steeds aan
de kerk gebouwd, wanneer de kerk af is weet men niet.
|
De Sagrada Familia waar nog steeds aan wordt gewerkt. |
Net als bij
componisten, die schitterende religieuze muziek schreven zonder zelf religieus te
zijn, hebben ook architecten prachtige religieuze bouwwerken ontworpen zonder
zelf te geloven. De architecten konden door het geloof van anderen hun eigen kunnen tonen en daardoor prachtige bouwwerken
afleveren.
Religieuze bouwwerken ontlenen hun kracht aan de architectuur en
blijven toch moeiteloos en eeuwenlang het beeld van het oneindige weergeven.