Glas (1)

woestijnglas verwerkt in sieraad
 van Toetanchamon

Glas is één van de eerste kunststoffen die door de mens is uitgevonden en gemaakt. Het wordt vervaardigd uit natuurlijke grondstoffen met de basisbestanddelen kwarts- of zilverzand (silicium), soda voor de vloeibaarheid (natriumcarbonaat) en kalk als stabilisator. Er kunnen verschillende andere grondstoffen aan worden toegevoegd om het glas te kleuren en om er versieringen op aan te brengen.

Glas is er eigenlijk altijd al geweest en niet alleen het glas dat door mensen is gemaakt, er bestaat ook “natuurlijk glas”. Je kunt wel stellen dat sommige glassoorten al zo oud zijn als de aarde zelf. 
Dit natuurlijk glas kan ontstaan zijn door b.v. een vulkaanuitbarsting een bliksem- of meteorietinslag.

Een voorbeeld van vulkaanglas is obsidiaan, dat .

obsidiaan

ontstaat bij een snelle afkoeling van de lava met een watergehalte van 3-4%. De vorm van het glas ontstaat door de stroperigheid van de lava. 
De kleur van obsidiaan is wisselend, meestal is het donkergroen tot zwart. Maar ook is er obsidiaan gevonden in de kleuren zoals geelgroen, helder wit soms met een gouden- of zilveren weerschijn. De kleur wordt mede bepaald door de aanwezige verontreinigingen.

sneeuwvlokobsidiaan

Er zijn obsidiaansoorten met mooie namen zoals, Apachetranen, sneeuwvlokobsidiaan, regenboogobsidiaan en mahonieobsidiaan.

Vindplaatsen zijn er in Mexico, de Verenigde Staten, IJsland en verder overal waar vulkanische activiteit is.

pijlpunt

In de steentijd hadden de mensen al grote bewondering voor obsidiaan, het is van nature namelijk vlijmscherp en daardoor zeer geschikt om er o.a. messen en wapens van te maken. 
Tegenwoordig worden er kunstvoorwerpen van gemaakt en het wordt als halfedelsteen verwerkt in sieraden. De stenen worden op dezelfde manier geslepen als kristal.

Natuurlijk glas dat is ontstaan door inslag van een meteoriet wordt woestijnglas genoemd. Zo’n inslag veroorzaakt een enorme vuurbal die de kracht en de hitte heeft van tientallen atoombommen. De aarde rondom deze meteorietinslagen, je kunt dan denken aan een oppervlakte van vele kilometers, gaat smelten. De stolsels die daarna ontstaan is het woestijnglas. Door verwering en erosie van het landschap is dit woestijnglas verbrokkeld en verspreidt geraakt over meerdere plaatsen. 

woestijnglas

De Engelse  Mineraloog L.J. Spencer heeft tijdens een expeditie in een Libische woestijn (1934) groen/gele klompen glas gevonden, deze waren verspreid over een groot gebied. Deze vindplaatsen waren 15.000 jaar geleden al bewoond door mensen. Ook denkt Spencer dat de brokken glas door de woestijnstormen zijn gezandstraald. 
Woestijnglas noemt men daarom ook wel Libian Desert Glass.

Natuurlijk glas van recentere datum is meegebracht in 1971 door de bemanning van de Apollo-14. In de maanmonsters die ze hebben meegenomen is namelijk glas aangetroffen.

(foto's o.a. van Semoea Helende Stenen)