Een schat in de kathedraal van Monza

Fresco te zien in de
Kapel van Theodelinde
(1444)

Een ijzeren kroon, votiefkroon, votiefkruis, rijkskruis, miskelken, boekbanden en een hen met zeven kuikens, dat zijn een paar van de voorwerpen die horen bij een schat die te zien is in Italië, in de stad Monza, gelegen in de regio Lombardije.

Deze schat, een indrukwekkende collectie bijzondere voorwerpen, is te vinden in de San Giovanni, de domkerk te Monza en geschonken door Theodelinde (570-628), koningin van Lombardije. Theodelinde, in sommige boeken wordt ze Dietlinde genoemd, was de dochter van de hertog van Beieren en trouwde met Authari de koning van Lombardije. Twee jaar later stierf de koning en Theodelinde werd koningin-regentes. Een jaar na het overlijden van haar echtgenoot trouwde ze met Agilulf van Turijn.

Kathedraal van Monza

De zeer vrome Theodelinde was tientallen jaren bezig om zoveel mogelijk mensen over te halen zich aan te sluiten bij het katholieke geloof, gesteund door paus Gregorius de Grote, zij zag dit als haar levenswerk. Nadat zij haar echtgenoot had bekeerd tot het katholieke geloof, gaf ze opdracht voor het bouwen van kerken in Lombardije en Toscane, waaronder de kathedraal van Monza en het eerste baptisterium in Florence. Ze schonk de domkerk veel kostbare voorwerpen, maar het is niet meer te achterhalen hoe groot de schat ten tijde van Theodelinde is geweest.

Er is één geschreven bron, de Historia Longobardorum van Paolo Diacono, hierin wordt de schat op summiere wijze beschreven. Wel weten we dat het van grote waarde is geweest en dat het verweven was met het Italiaanse koningshuis.
Het is ook zeker dat niet alle voorwerpen bewaard zijn gebleven, in de loop van de eeuwen zijn er regelmatig plunderingen geweest en de kerk kreeg grote aderlatingen opgelegd wat het goud en zilver betreft. Wat er nog over is, is zeker de moeite waard. De schat is in latere eeuwen nog aangevuld met kostbare meubelstukken en erfstukken, vooral goudsmeedwerk.

IJzeren Kroon

Bij de schat hoort de IJzeren Kroon, een Byzantijnse diadeem, deze kroon dateert waarschijnlijk uit de 5de eeuw. Er wordt beweerd dat de binnenring van de kroon, bestaande uit 6 gouden platen (eerst waren er 8), bijeen worden gehouden door een spijker afkomstig van het kruis van Jezus. Iedere plaat bevat edelstenen op een achtergrond van blauw, groen en wit emailleerwerk. Deze ijzeren kroon wordt ook wel Kroon der Longobarden genoemd en wordt gezien als de kroon van Italië.

Hij is, o.a. gedragen door Karel de Grote, Koenraad II, Frederik Barbarossa, Karel IV van Luxemburg, Frederik II van Habsburg, Karel V, Napoleon I en als laatste in 1838 Ferdinand I van Oostenrijk.

Votiefkroon van
Theodelinde

Een andere kroon is de votiefkroon van Theodelinde. Een kunststukje van goud voorzien van edelstenen en parelmoer en langs de randen loopt een snoer van gouden kraaltjes

Ook bijzonder is een kostbare roemer van kobaltblauw geslepen Romeins glas, gevat in goud. Het blauw is zo bijzonder dat er een tijd lang is gedacht het van saffier was gemaakt. Het verhaal gaat dat de koningin er, samen met haar verloofde de toekomstige koning Agilulf, uit heeft gedronken om hun verloving te vieren.
Het is een zeldzaam stuk uit de tijd van Augustus.

Hen met kuikens

Van een geheel andere orde is een raadselachtig voorwerp, De hen met de zeven kuikens. De hen is van gebosseleerd, gedreven en verguld zilver. De goudsmid heeft de anatomische details en de veren zeer realistisch weergegeven en het is dan ook een lust voor het oog.

Over de betekenis van dit kunstwerkje zijn verschillende verhalen in de omloop. Eén van de verhalen is dat dat de hen de koningin van Lombardije is en dat de kuikens de Lombardische hertogen zijn. Een ander verhaal is dat de hen de kerk is en de kuikens de gelovigen.

Er is nog veel meer moois te zien, ga je op vakantie naar Italië, probeer Monza te bezoeken en geniet van de mooie stad met zijn prachtige kathedraal.
En vanzelfsprekend bezoek je dan de schatkamer waar je de
 "De Schat van Monza" kunt bewonderen.