De schat van het Kremlin

kroon, Catharina II
zilver, briljanten,
 parels en spinellen
(1762)

Deze schat is voor het eerst beschreven tussen 1476 en 1478. 
In de kronieken van die tijd werd gesproken over 300 karren parels, goud, zilver en edelstenen die van Novgorod naar Moskou werden vervoerd voor de vervaardiging van persoonlijke sieraden van de vorsten, zaken die met het hof te maken hadden, en met de eigendommen van de staat. 
Dit alles werd bewaard in een gebouw dat Het Stenen Huis werd genoemd. Wij kennen het onder de naam Kremlin. 

Het Kremlin ligt aan het Rode Plein in Moskou, het gebied is 28 ha groot en volledig ommuurd. Binnen deze ommuring vind je o.a. musea, kathedralen, torens, paleizen, regeringsgebouwen en het arsenaal. Vanuit het Kremlin werd het Russische Rijk eeuwenlang bestuurd tot tsaar Peter I de hoofdstad van het land naar Sint Petersburg verplaatste. In 1917 ten tijde van de communistische revolutie werd het Kremlin het symbool van de macht van de Sovjet-Unie.

De naam Kremlin is het Russische woord voor stadskern. Als wij het hebben over het Kremlin dan bedoelen we daar meestal het Kremlin in Moskou mee, maar ook andere steden in Rusland hebben een Kremlin.

broche van goud, zilver,
 briljanten en spinellen (1764)

Het Kremlin bestaat al vanaf de 11de eeuw en vanaf die tijd zijn er vestingwerken binnen de muren gebouwd. 
In het Kremlin ontstonden in de 16de eeuw ateliers voor de verwerking van stoffen voor de kleding van de vorst, voor de stoffering van het hof en er kwam een goud- en zilversmederij. 
De wapens en wapenuitrustingen van de vorst werden bewaard in het arsenaal. Vanzelfsprekend waren er in het arsenaal en de ateliers de beste handwerkslieden aan het werk, niet alleen mensen uit Rusland maar ook uit Polen, Bohemen, Duitsland en Italië. De handwerkers van buiten de Russische grenzen namen nieuwe technieken mee op allerlei gebied, maar in het Kremlin bleef men werken volgens de Russische tradities.

Aan het eind van de 18de eeuw nam de productiviteit in het Kremlin af omdat Peter I alle ambachtslieden meenam naar zijn nieuwe residentie Sint Petersburg. De schatten die in het Kremlin bewaard werden gingen niet mee naar de nieuwe hoofdstad. Het arsenaal kreeg de taak om de daar aanwezige schatten te bewaren, waaronder ook de kostbaarheden van de aristocraten die in ongenade waren gevallen en de geschenken die buitenlandse gasten mee hadden gebracht. 
Na de communistische revolutie werd Moskou weer het centrum van het land.

In 1918 verklaarde Lenin dat "De kunsten eigendom waren van het volk" en voor het eerst kon de gewone Rus het Kremlin bezoeken.

Lenin nationaliseerde musea en particuliere kunstcollecties, waaronder de kunstcollecties van kerken en kloosters. Regelmatig werd de bestaande collectie aangevuld met werk van Sovjetkunstenaars, die zich lieten  inspireren door de kunst uit de 18de en de 19de eeuw, maar de Russische tradities niet los lieten.

Dat de Russische traditie niet is los gelaten is goed te zien aan de kronen die in de 18de en 19de eeuw zijn gemaakt. Enkele van deze kronen, zijn een duidelijke kopie van de oudere aanwezige kronen, het verschil tussen de kronen is dat de nieuwere iets barokker zijn. De oudere kronen waren niet bedoeld als kunstuitingen maar hadden vooral te maken met de macht van de vorst.

7 kronen

In het wapenpaleis is het Russische Diamanten Fonds ondergebracht. De collectie van dit fonds bestaat uit o.a. erekruisen, koetsen, sleden, wapens, wapenuitrustingen, harnassen, stoffen en hofkleding. Ook de 7 kronen worden er bewaard, de een nog mooier dan de ander, vol met diamanten, robijnen, smaragden, toermalijn, parels, spinellen, goud, zilver en sabelbont.

Er zijn veel sieraden en gebruiksvoorwerpen te zien, maar ook wereldberoemde diamanten zoals de Sjah, een gele, heldere diamant, geschonken door de sjah van Perzië aan de Tsaar. Dit cadeau werd gegeven om te voorkomen dat Rusland opnieuw een invasie in Perzië zou voorbereiden na de moord op Alexander Gribojedov  (1795-1829), in Teheran.  Gribojedov was een Russische diplomaat en toneelschrijver, hij had de opdracht gekregen de verhouding tussen de beide landen, in nasleep van de oorlog tussen beide landen, te verbeteren.  Helaas liep dat volledig uit de hand.

scepter met Orlov-diamant

En de beroemde Orlov-diamant  behoort tot de schat, hij weegt 189.62 kt, maar men denkt dat de diamant 300 kt was toen hij werd gevonden. Het verhaal gaat dat deze diamant is gevonden in India en in de 17e eeuw is gestolen door een Franse soldaat die zich had verkleed als hindoe. De diamant kwam na veel omwegen in handen van de sjah van Perzië en werd in 1780 gekocht door prins Gregory Orlov (1734-1783). Hij schonk de diamant aan Catharina de Grote (1729-1796) en zij liet de diamant in de keizerlijke scepter zetten.

Russische kunst is één en al pracht en praal en ook erg overdadig wat betreft het gebruik van edelstenen. Het overdadige vertoon is ingebakken bij Russische kunstenaars, tot op de dag van vandaag is het vaak "net een beetje meer". Maar breng je een bezoek aan Moskou, dan is het zeker de moeite waard om een kijkje te nemen in het Kremlin.