Goud (1)

goud

Al eeuwen lang in alle culturen over de hele wereld hebben mensen zich getooid met gouden sieraden. De betekenis en het dragen van deze sieraden is bij alle volkeren hetzelfde. Het kan als doel hebben om de mens mooier te maken of geluk, voorspoed, ongeluk of haat brengen. Ook kan het iemand macht en aanzien geven. In de geschiedenis is niet echt na te gaan waar precies de eerste ontdekkingen van goud waren, maar de legenden over bloedige tochten die tot doel hadden de hebzucht van mensen te bevredigen zijn volop aanwezig.

Mensen gingen, en ook nu nog, erg ver in om in het bezit te komen van edelstenen en edelmetaal.

bladgoud

Goud is geschikt voor veel doeleinden en wordt gevonden in klompjes of in kristallen samen met kwarts (berggoud) maar ook tussen zand in rivierbeddingen (wasgoud). Goud is in de zuiverste vorm erg zwaar, heb je een brokje met een doorsnee van 5 cm dan weegt dat brokje1 kilo. Goud behoudt altijd zijn kleur, en de buitenlucht of vocht hebben geen invloed op het metaal. Goud hoef je daarom niet te poetsen wat een voordeel is.

Er zijn veel gouden munten uit de Romeinse tijd gevonden en deze hebben nog steeds de oorspronkelijke gelige glans. Een ander voordeel van goud is dat het rekbaar is, van 1 gram goud kun je een draad trekken van 160 tot 200 meter. Nog een voordeel van goud is dat het geplet kan worden in hele dunne laagjes. Heb je 1 kg goud dan kun je daar een hoeveelheid bladgoud van maken ter grootte van twee tennisbanen. Bladgoud is voor veel doeleinden geschikt zoals schilderijen, bekleding van wanden of plafonds, beelden maar ook het bedrukken van boekbanden.

bladgoud al eeuwenlang toegepast

In de steentijd was men al geboeid door de goudkorrels die werden gevonden in het zand. In verschillende oude culturen werd het goud aan de zon toegeschreven en het was in die tijd dan ook alleen bedoeld voor religieuze erediensten.



Het is niet van alle landen bekend waar ze hun goud vandaan haalden. Van de  Soemeriërs weten we het niet, maar van de Egyptenaren weten we dat zij hun goud door krijgsgevangenen en slaven lieten halen uit Nubië. De Egyptenaren beschouwden het goud als het metaal van de goden en het behoorde dan ook alleen maar toe aan de farao's, hun heersers. Al in 3600 v.Chr. lukte het de Egyptenaren om het eerste goud te smelten en de metalen te scheiden.

dodenmasker Toetanchamon

Vanaf de 26e eeuw v.Chr. gebruikten zij het goud niet alleen voor sieraden maar ook voor munten.

Een meesterwerk dat wij allemaal wel kennen is het gouden dodenmasker van Toetanchamon uit 1223 v.Chr.

hoofdtooi uit Mesopotamië van
goud, lapis en carneool

Het is bekend dat in Mesopotamië 2600 v. Chr. ook al prachtige werden sieraden gemaakt, bv deze hoofdtooi van goud, lapis en carneool. En zo zijn er veel voorbeelden aan te halen, het ene nog mooier dan het ander.

Bv de Grieken haalden hun edelmetaal uit Lydië (nu Turkije), Thracië (nu N.O.-Griekenland) en Macedonië. De Lydiërs zelf, nu 2.700 jaar geleden, gebruikten hun goud voor munten, met het hoofd van de koning erop en van de Romeinen is bekend dat zij hun goud haalden uit het rivierzand van de Rijn en de Donau maar ook haalden ze een  groot gedeelte uit Spanje.

goud geroofd van de Inca's
door de Spanjaarden

Ook de Inca's in Peru waren zeer bedreven in het maken van  gouden voorwerpen en de Azteken  in Mexico vulden hun graftomben met goud voor gebruik in het hiernamaals.

In de 12e eeuw werden er in Bohemen zeer rijke goudvelden ontdekt en tot de 15e eeuw bleef Bohemen voor Europa de belangrijkste goudbron. Na de 16e eeuw kwam het goud voor Europa grotendeels uit Midden- en Zuid-Amerika bijeen geroofd door de Spanjaarden. Zij namen een enorme hoeveelheid goud mee naar Spanje.

goudvelden Californië

Alles overtrof de ontdekking van goudaders in 1848 in Californië door John Marshall. Hij ontdekte goudvlokken bij het bouwen van een zagerij in de buurt van Sacremento.

Dit nieuws ging zich snel verspreiden, eerst in Amerika en later over de hele wereld. In 1849 leidde dit  tot een enorme toeloop naar Californië van mensen die rijk wilden worden. Ongeveer 300.000 mensen, mannen, vrouwen en kinderen kwamen over land met huifkarren en over zee met boten.
Deze mensen gingen de geschiedenisboeken in als de "forty-niners", refererend aan het jaar 1849. Door de toestroom van zoveel mensen naar Californië dreigde er zelfs een hongersnood te ontstaan. Het bracht ook welvaart er werden spoorlijnen aangelegd en er werden stoomboten gebouwd voor veerdiensten.

In 1851 werden er in Victoria (Australië) enorme goudaders gevonden. Vanaf 1858 vond men grote goudklompen, de grootste die is gevonden in Australië is 70.9 kg en heeft de mooie naam "Welcome Stranger" gekregen. De vondst van deze goudaders bracht ook daar de goudkoorts op gang en binnen 9 jaar was het inwonertal van Australië verdrievoudigd.
Enige jaren eerder (1842) vond men ook  in de Oeral een klomp goud van 36 kilo met een omvang van 30 cm. In Rusland geven ze namen aan de goudklompen zoals kameel, konijnenoor of driehoek.

gouden Krugerrand

In 1886 vond in Witwatersrand in de buurt van Johannesburg, Zuid-Afrika, de mijnbouwer George Harrison goud tijdens het uitgraven van stenen die hij nodig had om zijn huis te bouwen. Sinds die tijd wordt er in Zuid-Afrika meer goud gedolven dan in de hele wereld, en dat is ongeveer 40% . In 1967 kreeg Zuid-Afrika zijn eigen (gouden) munt, de "Krugerrand". De rand is genoemd naar Witwatersrand en rand betekent "berg.

goudmijnen Klondike

Bijna iedereen heeft wel eens gehoord van de Klondike Goldrush. In 1896 werd er in het Noordwesten van  Canada, in de rivier Klondike bij het stadje Dawson City, veel goud gevonden.
Klondike was ook een geliefd onderwerp in de literatuur. O.a. Jules Verne schreef in 1899 zijn roman "Le Volcano Dór" (Nederlandse vertaling: De Goudschat van Klondike). Er zijn ongetwijfeld meer boeken over geschreven. Ben je een liefhebber van de Donald Duck dan weet je dat oom Dagobert zijn fortuin verkreeg tijdens de Goldrush en ook Lucky Luke zijn avonturen brachten hem naar Klondike.

 Niet alle foto's komen uit mijn eigen collectie, mocht er iemand aanspraak op maken dan hoor ik het graag