Herinneringssieraden (1)

hangers met haar

Elke periode heeft zijn eigen sieraden. Zie je een bepaald sieraad dan kun je in veel gevallen zien uit welke periode deze komt. Vanaf de 17^e-  tot aan het eind van de 20^e eeuw werden er haarsieraden gedragen. De sieraden waar ik het in dit stukje over heb, zijn geen sieraden die in het haar werden gedragen maar sieraden gemaakt van menselijk- of soms paardenhaar.

In de 17^e eeuw werden portretjes gemaakt van haarlokken van de overleden geliefden en verwerkt in medaillons, ringen, kransen en monogrammen als aandenken.

haarstrengen

Voor een halsketting werd vaak lange strengen haar gebruikt van de overledene en deze strengen werden gevlochten tot een lange ketting en voorzien van een  gouden slotje. Door de lengte kon de ketting een paar keer rond de hals worden gedraaid. De sieraden waren mooi en echte kunststukjes en ze werden dan ook niet meer alleen gemaakt als herinnering aan een overledene. Het werd mode vanaf de eerste de helft van de 19^e eeuw tot in de 20^e eeuw.

oorhangers met haar

De haarsieraden die gemaakt zijn voor de Biedermeiertijd (1815 – 1848) waren eenvoudig van uitvoering, maar zoals gezegd de tijden veranderen en ook sieraden zijn aan mode onderhevig. Mensen wilden iets anders, mooier en vooral bijzonder. In het begin was het verwerken van haar het werk van kappers, maar de goudsmeden zagen er ondertussen ook wel brood in. Zo ontstond er een hele industrie rond de haarverwerking en het werd een zelfstandige bedrijfstak. 

Deze kunstuiting was nu zover uitgegroeid en bekend geworden dat haarverwerkers vertegenwoordigd waren op een vakbeurs in 1844 te Berlijn. In Duitsland sprak men van “Idee Stücken van Haaren” en in Engeland werd het “Hairwork” genoemd.

Doordat het zo’n bloeiende industrie was geworden en veel mensen er handel inzagen konden ook hier de fouten en misverstanden niet uitblijven. Het kwam regelmatig voor dat iemand een sieraad terug kreeg met een andere kleur haar dan dat van de overledene. Dat was uiteraard erg pijnlijk en veel mensen gingen zich dan ook zelf in deze kunst verdiepen. 
Naar aanleiding hiervan werden er boeken geschreven en ook de modetijdschriften in die tijd, b.v. het blad “Penélopé”, besteedde er in 1826 veel aandacht aan.

werkblad uit Penélopé

Er werd uitleg gegeven hoe je het afgeknipte haar moest behandelen voor de verwerking ervan en er stonden patronen in met uitleg over het maken van de sieraden.

Zo veranderde er in die tijd veel aan het uiterlijk van deze sieraden, het haar was niet alleen maar meer een bijproduct. Nu werden de armbanden breder en voorzien van een slotje van edelstenen, ook de hangers en de ringen werden rijkelijk versierd met edelstenen.

In Frankrijk was het in de 19^e eeuw mode dat een bruid aan haar beste vriendinnen een lok haar vroeg en dit liet verwerken in een schilderij. Het schilderij kreeg een plaats in de slaapkamer naast de kapspiegel en aan de andere kant van de spiegel een schilderij(tje) gemaakt van het haar van de bruidegom.

Op een tentoonstelling in 1840 te Parijs werd een levensgroot portret van koningin Victoria tentoongesteld die helemaal van haar was gemaakt. Aan het eind van de 19^e eeuw begon de belangstelling voor deze kunstuiting te verdwijnen.

Tot zover......

Er zijn altijd herinneringssieraden gebleven tot op de dag van vandaag. Denk b.v. aan een sieraad die je krijgt als je 18 wordt of bij het behalen van een diploma. Ook herinneringssieraden zijn trouwringen, zegelringen of sieraden die gegeven worden bij de geboorte van een kind.

Deze sieraden zijn net als in de voorgaande eeuwen onderhevig aan de mode, tegenwoordig kun je de as van een overleden persoon in een ring of hanger laten vatten, of in plaats van een gouden trouwring, een trouwring laten tatoeëren. Er is veel mogelijk.

(Niet alle foto's komen uit mijn eigen collectie, mocht er iemand aanspraak op maken dan hoor ik het graag.)