Hematiet

Hematiet is een zwart mineraal, een ijzeroxide met een hardheid van 5-6.5 op de schaal van Mohs.
Het is een verrassend gesteente, als je over de steen krast komt er rood poeder tevoorschijn en kras je de steen over een ruw oppervlak dan ontstaat er een rode streep.
Bij het slijpen van het gesteente komt het vrijgekomen rode poeder in aanraking met het water, dat bij het slijpen wordt gebruikt, en dan lijkt het op bloed.
Deze rode kleur is de reden om het gesteente hematiet te noemen.
De naam komt uit het Grieks, van het woord haima, dat bloed betekent. In Duitsland noemen ze de steen daarom Blutstein (haima en lithos).

Er is maar weinig hematiet dat geschikt is voor het maken van sieraden, het meeste is voor industriële doeleinden, vooral als polijstmiddel. Maar ook de edelsmid gebruikt hematiet om te polijsten, zilver en goud krijgt hierdoor een mooie diepe glans. Gebruikt de edelsmid hematiet als polijstmiddel dan wordt het Parijs- of polijstrood genoemd.

Mooie gestreepte stenen worden vooral gevonden op Elba en in Cumberland (Engeland). De stenen die daar vandaan komen worden kidney ove, genoemd. 
Verder is hematiet te vinden in Engeland, Duitsland, Zweden, Noorwegen, België, Spanje, Italië, Algerije, Brazilië en de Verenigde Staten.

Vaak zie je hematiet in dunne schijfjes, deze schijfjes zijn zo dun dat ze rood doorschijnen als ze tegen het licht worden gehouden. Deze schijfjes komen meestal voor in de vorm van een rozet, de zgn. ijzerroos.

Omdat hematiet ijzererts is zou je verwachten dat het magnetisch is, maar dat is niet het geval. Soms heb je wel magnetische hematiet maar dan is het gesteente vermengd met een hoeveelheid magnetiet. Als je hematiet gaat verhitten krijg je wel een magnetisch effect.

Hematiet was duizenden jaren geleden al bekend bij de Oude Egyptenaren, de Oude Grieken en de Romeinen. In het Oude Egypte, ongeveer 2500 v.Chr., werd hematiet als amulet mee gegeven naar het dodenrijk, en er zijn scarabeeën gevonden van hematiet bij mummies..

Ook in het Oude Babylon, 3000 - 1500 v.Chr. zijn rolzegels en amuletten gevonden. Hematiet is ook veel als medicijn gebruikt, vooral bij het genezen van wonden, bloedarmoede en ontstekingen.

Historia Naturalis

In de Romeinse tijd associeerde men hematiet met Mars, de god van strijd en oorlog. Ook werden er spiegels van gemaakt. Plinius de Oudere 23 - 79. n.Chr.,  maakte hier melding van in zijn boek, Historia Naturalis.

In de Middeleeuwen was hematiet erg populair. Het gesteente werd niet alleen gebruikt voor sieraden maar ook werden er beeldjes, rozenkransen en amuletten van gemaakt.

Deze amuletten zouden bescherming bieden tegen het boze oog en hekserij.
De  drager van zo'n amulet zou in zijn dromen worden gewaarschuwd voor naderend onheil.

Tijdens de Victoriaanse tijd (1837-1901) werd hematiet vooral gebruikt voor het maken van sieraden, rozenkransen en rouwsieraden.

(foto,s o.a. van www.Samoea.nl)