Heiligdommen

Oorspronkelijk ontwerp van de Sagrada Familia van
Francisco de Paula Villary Lozano

Heiligdommen zijn over de hele wereld te vinden op plekken waar mensen hun religie- en rituelen beleven. De plek waar dat plaatsvindt is voor iedereen anders, het kan in een kerk, moskee, synagoge, tempel, thuis of in de natuur zijn. Heiligdommen hebben de functie om de mensen te verheffen en te inspireren.

Vanuit bouwkundig opzicht bekeken hebben de grote kerken, synagogen, moskeeën en tempels hetzelfde doel, nl een grote ruimte waar het goddelijke kan worden aanbeden. Elk gebouw moest, en ook tegenwoordig, groot, groter, hoger en het hoogst zijn.

Waar je ook bent, wereldwijd kom je gebouwen of plekken tegen die je oprecht verheven kunt noemen en het zijn stuk voor stuk bouwwerken waar je even stil van wordt.

Religieuze bouwwerken zijn om verschillende reden gebouwd, iedere opdrachtgever had zo zijn eigen ideeën.

Het waren vooral keizers, koningen en pausen die de middelen hadden om dergelijke bouwwerken te laten bouwen. Het duurde meestal jaren voor het gebouw af was en vaak heeft de opdrachtgever de voltooiing niet meer meegemaakt.

Tijdens de jarenlange bouw kwamen er soms generaties opdrachtgevers langs en er werkten meerdere bouwmeesters aan mee. Bv aan de Sint Pieter in Rome werkten vijf bouwmeesters, achtereenvolgens Bramante, Rafaël, Michelangelo, Maderna en Bernini.

Kathedraal van Chartres

Aan de bouw van de kathedraal van Chartres hebben zeker negen meestermetselaars gewerkt. En iedere meestermetselaar had zijn eigen loge aan het werk, dat waren de ambachtslieden waar hij de leiding over had. Al deze mensen hebben er voor gezorgd dat de kathedraal binnen dertig jaar klaar was afgebouwd.

Doordat er zoveel mensen aan de gebouwen werkten werd het eindresultaat meestal totaal anders dan het oorspronkelijke plan, in veel gevallen was er van dat plan weinig tot niets meer over.

Een goed voorbeeld hiervan is de King's College Chapel in Cambridge, die in opdracht van Hendrik VI werd gebouwd. Hij wilde een godshuis zonder opsmuk, maar zijn opvolgers Hendrik VII en Hendrik VIII hadden heel andere plannen, zij wilden er juist hun macht en rijkdom mee tonen. De eerste steen werd gelegd 1446 en in 1515 was het gebouw af op de glas-in-loodramen na.

King's College Chapel

Een goed en recent voorbeeld van de vele veranderingen bij een bouwwerk is de Sagrada Familia in Barcelona van de architect Antonio Gaudi (1852-1926).
Aan deze kathedraal wordt ondertussen al bijna 135 jaar gewerkt.

De eerste steen voor de Sagrada Familia is gelegd op 19 maart 1882. De bouw begon onder leiding van architect Francisco de Paula Villary Lozano (1828-1901). Hij wilde een kerk bouwen naar voorbeeld van de basiliek in Loreto, Italië. Maar na een jaar werd Lozano aan de kant gezet en zijn plaats werd ingenomen door Antonio Gaudi (1852-1926). Gaudi veranderde zoveel aan het oorspronkelijke bouwplan dat er eigenlijk een totaal nieuw bouwplan ontstond.

Gaudi bleef verbonden met de kerk tot zijn dood  in 1926 (hij kwam onder en tram en overleed aan de gevolgen). Gaudi ging helemaal op in zijn werk, zijn werk was zijn leven en hij ging daarom op de bouwplaats wonen. Doordat Gaudi gedetailleerde plannen en maquettes had gemaakt konden zijn plannen na zijn dood gewoon doorgaan. 
Tijdens de Spaanse Burgeroorlog zijn door plunderingen de maquettes vernietigd en de bouw kwam helemaal stil te liggen tussen 1936 en 1952.

Daarna is men weer begonnen met de bouw geheel volgens de ideeën van Gaudi.

De bouw van de kathedraal had zestien jaar stilgestaan maar de tijd was verder gegaan. Er waren ondertussen nieuwe materialen en technieken beschikbaar gekomen die konden worden toegepast bij de verdere bouw van de Sagrada Familia.

Niet iedereen was het met de gang van zaken eens rond de bouw en er werd veel gediscussieerd, wat de nodige vertragingen met zich mee bracht. Ook was het geld, dat bijeengebracht werd, en nog steeds bijeen gebracht wordt, door schenkingen en giften regelmatig op. Was er weer wat geld binnengekomen dan kon er verder worden gebouwd, maar als dat geld weer op was lag de bouw gelijk weer een lange tijd stil.
Nu, 2015 wordt er nog steeds aan de kerk gebouwd, wanneer de kerk af is weet men niet.

De Sagrada Familia waar nog steeds aan wordt gewerkt.

Net als bij componisten, die schitterende religieuze muziek schreven zonder zelf religieus te zijn, hebben ook architecten prachtige religieuze bouwwerken ontworpen zonder zelf te geloven. De architecten konden door het geloof  van anderen hun eigen kunnen tonen en daardoor prachtige bouwwerken afleveren.

Religieuze bouwwerken ontlenen hun kracht aan de architectuur en blijven toch moeiteloos en eeuwenlang het beeld van het oneindige weergeven.